احکام رمضان بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله و کفی و سلام علی عباده الذین اصطفی ماه رمضان؛ ماه توبه و ندامت، ماه طاعت و عبادت، ماه پند و نصیحت، ماه ذکر و قرائت، ماه صبر و قناعت، ماه اخلاص و محبت، ماه صدقه و احسان، ماه صله رحم، ماه استغفار و دعا، ماه روزه و تراویح و ماه ضیافت خدا است. مقصود از روزه تربیت نفس بر طاعت الهی و تزکیه اش با صبر و شکستن شهوات می باشد. تعریف روزه: روزه عبارت است از خودداری نمودن از خوردن، آشامیدن و نزدیکی کردن از طلوع صبح تا غروب آفتاب. شروط ادای آن «نیت کردن» و «پاک بودن از حیض و نفاس» در مورد خانم ها می باشد. نیت روزه: نیت همان قصد قلبی است و زبان قصد قلب را بیان می کند پس اصل نیت کردن، قصد کردن روزه در قلب است و به زبان آوردن آن از شروط روزه نمی باشد اما به زبان آوردن آن بهتر است که در این صورت باید به این صورت بگوید: «نَوَیتُ أن أصومَ صَومَ شَهرُ رَمَضَانَ مِنَ الفَجرِ الَی المَغرِب خَالِصًا لله تَعَالی». «نیت کردم تا روزه بگیرم، روزه ماه رمضان را، از طلوع فجر تا غروب آفتاب، خالص برای خداوند متعال». دعاي افطار: «اللّهُمَّ لَکَ صُمتُ وَ بِکَ آمَنتُ وَ عَلَیکَ تَوَکَّلتَ وَ عَلی رِزقُکَ أفطَرتَ فَتَقَبَّل مِنّی» «خداوندا برای تو روزه گرفتم، و به تو ایمان آوردم، و بر تو توکل کردم، و بر رزق تو روزه ام را می گشایم، پس از من قبول فرما». انواع روزه: روزه بر شش قسم است: 1- روزه ماه مبارک رمضان، 2- روزه قضاء، 3- روزه نذر معین، 4- روزه نذر مطلق، 5- روزه کفاره، 6- روزه نفل * در روزه ماه رمضان، و نذر معین، و نفل، تا نیمه روز نیت کردن جایز است، و همچنین به نیت «نفل» یا فقط «روزه»، نیز جایز است. اما در روزه قضاء، و کفاره، و نذر مطلق ( نذری که روز دقیق آن مشخص نشده باشد)، قبل از سحر، نیت کردن، و همچنین تعیین کردن این که قضاء است یا کفاره یا نذر، لازم می باشد. مفسدات روزه و کفاره آن: اگر کسی در روزه ماه مبارک رمضان، عمدا جماع کند یا عمدا غذا و دارویی بخورد یا چیزی بیاشامد، روزه اش فاسد می شود، و بر وی هم قضا و هم کفاره، لازم می شود. و برای کفاره باید غلامی آزاد کند، و اگر نتوانست شصت روز متوالی روزه بگیرد، و اگر قادر به روزه گرفتن نبود، باید به شصت مسکین طعام دهد. مواردی که فقط قضا لازم است: 1- اگر روزه اش را به خطا باز کند. 2- کسی او را به زور وادار به بازکردن روزه نماید. 3- به گمان این که شب است چیزی بخورد. 4- دارویی، به غیر از دهان، به مغز یا شکمش نفوذ کند. 5- سنگریزه ای را قورت دهد. 6- عمدا به اندازه پری دهان استفراغ کند. 7- به فراموشی غذا بخورد، سپس به گمان این که روزه اش باطل شده است، عمدا غذا بخورد. 8- یا بدون نیت، از مفطرات روزه خودداری کند. در همه این موارد فقط قضای آن روز، واجب می شود، و کفاره لازم نیست. مواردی که روزه را باطل نمی کند: * اگر از روی فراموشی مرتکب یکی از مفسدات گردد، روزه فاسد نمی شود و قضا لازم نیست و همچنین از احتلام و انزال با شهوت و استعمال کرم و روغن بر بدن و حجامت و استفراغ غیر عمدی یا آب رفتن در گوش یا غبار یا حشره ای وارد گلویش شود. در همه این موارد روزه فاسد نمی شود.  روزه مسافر و مریض: کسی که در ماه رمضان مریض باشد و بترسد که اگر روزه بگیرد مریضی او زیاد شود افطار برایش جایز است. و بعد از بهبودی و ماه رمضان قضایش را بگیرد. و روزه گرفتن مسافر اگر برایش مشکل نباشد بهتر است و افطار هم جایز است. و باید بعد از ماه رمضان قضاء کند. زن حامله یا شیرده اگر بر خود یا کودک خود احساس خطر کند می تواند افطار کند و بعدا قضاء نماید. شیخ فانی، (پیرمرد یا پیرزنی) که از گرفتن روزه عاجز است و امید به بهبودی ندارد برای هر روز، همانند صدقه فطر، فدیه دهد، و اگر بعدا بهبود یافت باید قضاء بگیرد. روزه های نفل و مستحب: 1- روزه گرفتن در شش روز از شوال، بعد از عید فطر، 2- و روزهای سیزدهم، چهاردهم و پانزدهم هر ماه، 3- و روزهای دوشنبه و پنج شنبه، 4- و روز عرفه، 5- و روز عاشورا مستحب است. * روزه نفل با شروع کردن، واجب می شود مگر در روزهایی که در آن ها روزه گرفتن صحیح نیست، مانند عید فطر، و قربان، و ایام تشریق، یعنی سه روز بعد از عید قربان. که در پنج روز، در ایام سال، روزه گرفتن حرام است، و اگر کسی روزه بگیرد، واجب است که افطار کند، و قضا هم لازم نیست. اعتکاف: اعتکاف در ده روز آخر ماه رمضان سنت است و اگر کسی نذر کند واجب می گردد. بیرون آمدن معتکف از مسجد مگر برای قضای حاجت و غسل و وضو و نماز جمعه صحیح نیست. اعتکاف انقطاع از مردم برای فراغت به طاعت و عبادت خداوند در مسجدی از مساجد خداوند برای طلب فضل و ثواب و ادراک شب قدر است. بنابر این بر معتکف لازم است وقت خود رر در اعتکاف، به ذکر خدا و قرائت قرآن و نماز و عبادت سپری کند.شب قدر: آگاه باشید که این ماه مبارک شب قدری دارد که از هزار ماه بهتر است. رسول الله (صلي الله عليه و سلم) فرمودند: تحرّوا ليلة القدر في الوتر من العشر الاواخر من رمضان. (بخاري) یعنی: شب قدر را در شب هاي فرد دهه اخير رمضان جستجو كنيد. از حضرت عايشه (رضي الله عنها) روايت شده كه فرمودند: قلت يا رسول الله ارأيت ان علمت ايّ ليلةٍ ليلة القدر ما اقول فيها؟ قال: قولي اللهم انك عفو تحب العفو فاعف عني. یعنی: گفتم يا رسول الله اگر دانستم كه شب قدر كدام شب است در آن شب چه دعایی بکنم. رسول اکرم (صلی الله علیه وسلم) فرمودند بگو: «اللهم انك عفو تحب العفو فاعف عني» يعني: ای بار خدايا تو درگذرنده اي و گذشت را دوست مي داري پس از من درگذر. نماز تراویح: نماز تراویح بیست رکعت است که در ایام ماه رمضان بعد از نماز عشاء و قبل از نماز وتر خوانده می شود. خواندن نماز تراویح در ماه رمضان سنت است. در ماه رمضان نماز وتر نیز با جماعت خوانده می شود. و یک بار ختم قرآن کریم در رکعات نماز تراویح نیز سنت می باشد. صدقه فطر: بر کسی که مالک نصابی باشد که از بدهی و حاجت اصلی او زاید باشد صدقه فطر و همچنین قربانی کردن در عید قربان واجب می شود. وقت ادای فطریه از طلوع صبح روز عید فطر است و قبل از آن در ماه رمضان نیز ادای آن جایز است مقدار فطریه برای هر نفر از گندم و کشمش نصف صاع (820/1 کیلو گرم) یا قیمت آن، و از جو و خرما یک صاع (640/3 کیلو گرم) یا قیمت آن می باشد.   توصیه هایی برای استفاده بهتر از رمضان: برای استفاده بهتر از رمضان، این موارد را در برنامه روزانه خود در ایام رمضان بگنجان: اولا: توبه کن و استغفار نما چون که ماه رمضان ماه توبه و استغفار است توبه ای که تمامی شرایط آن رعایت شده باشد. ثانیا: احکام و مسائل مربوط به رمضان و آداب و عبادات آن مانند نیت روزه، دعای افطار، و اعتکاف، صدقه فطر، شب قدر، تراویح، و غیره را بیاموز. ثالثا: با عزم راسخ و همت عالی قصد کن که این ماه مبارک را با اعمال صالح بگذرانی و در این ماه که شیاطین به زنجیر کشیده می شوند و نمی توانند انسانها را وسوسه نمایند از تمامی گناهان دوری کنی. رابعا: ماه رمضان همانطور که خداوند در قرآن کریم می فرماید ایام معدودات است یعنی روزهایی با شمارش معلوم که به سرعت می گذرد و مشقت و سختی هایی که به جسم خود داده ای نیز می گذرد و فراموش می شود اما اجر و ثواب آن در نامه اعمال و کارنامه حسنات تو ثبت می شود و می ماند، اجر و ثوابی که بسیار بیشتر و چندین برابر از ایام دیگر است. پس قدر لحظات این ماه را بدان و آن را بیهوده هدر نده. خامسا: قبل از دخول ماه رمضان برنامه ای برای خود تدارک ببین و در آن از هر عمل صالحی قرار بده، مانند شرکت در نماز تراویح و ختم قرآن، نماز قضاء، ذکر و نشستن با اهل الله، نماز تهجد، قرائت قرآن، صدقه، صله رحم و دعا و استغفار. که وقتی این ماه مبارک داخل شد در سرگردانی نباشی و از خیرات و برکات کثیر این ماه محروم نشوی. اللهم انک عفو کریم تحب العفو فاعف عنابر گرفته از مجموعه بروشور های حضرت نائب صاحب